Net zo als berkenbomen mij als kind deed denken aan de oorlog die ik niet mee maakte en aan Auschwitz waar ik nog nooit ben geweest, zo bracht sneeuw die gedachte ook al bij mij naar boven. Die zaken kregen, door de vertelde en juist niet vertelde verhalen van mijn ouders en van mijn opa over hun niet bepaald leuke leven tijdens de bezetting, een door mij zelf bedachte werkelijkheid. De berkenbomen moesten haast wel in de bossen rondom Sobibor staan en winter was het in die oorlogs jaren altijd. In Amsterdam , in de rest van ons land en in de kampen. En wanneer er s,avonds, als ik in bed lag en de slaap nog geen bezit van mij had genomen, proppellor vliegtuigen over kwamen vermoedde ik dat de Moffen weer terug kwamen. Er was dus helemaal niks mis met mijn fantasie, dat werkte uitstekend. En zo was ik natuurlijk niet bang voor de Moffen, als ze zouden komen ging ik gewoon onderduiken.
Ik moest altijd netjes praten, mocht zeker niet schelden. En ik was iedere keer weer verbaasd dat ik de Duitsers wel voor Moffen mocht uitschelden,verbaasd ook over de gulle glimlach van mijn vader als hij weer eens op de proppen kwam met een boekje waar allerij verwensingen en bijnamen in stonden die over Adolf Hitler gingen. Dat hij in Rusland Slarottiemof heette en Hang Kreng Hang in China. Hoe hij al die namen voor Adolf voorlas, op een bijna stiekeme manier. Het leek iedere keer weer dat je die namen dan ook heel stilletjes moest fluisteren en dat je ze hooguit tegen je beste vriendjes mocht vertellen.
Ik moest aan deze dingen terug denken toen ik vanochtend het nieuws las. Dat èèn iemand , of misschien wel wat mensen meer, de letters van een wereld beruchte zin uit het toegangshek van het concentratiekamp Auschwitz hebben ontvreemd. Dat het hek er nu, zonder de welkomswens dat arbeid vrij maakt, in deze decemberwinter koudjes bij staat. En ik vroeg me af of ze die letters gestolen hebben uit weerzin tegen dit kamp, uit een protest. Of dat er iemand zou zijn die heel erg graag die zin boven zijn voordeur zou willen zetten. En ik vraag me af of de direktie van het huidige museum dat men er van gemaakt heeft al die letters, mochten ze weer boven water komen nu goed zouden plaatsen? Of ze de omgekeerde B in die hele zin nu eindelijk eens goed neer zouden zetten?
Vlak over de grens bij Winschoten stonden vanaf ongeveer 1932 in dat veengebied een aantal van de allereerste concentratiekampen van de Nazi,s. Kampen waar de gevangenen de eerste slavenarbeid voor de Moffen moesten verrichten. Pete Seeger zong èèn van de liederen die daar door een paar gevangenen werden geschreven en gezongen.
Het is goed dat wij niet vergeten…
Mijn vader heeft nog wat lectuur uit die tijd. Verhalen heb ik genoeg aan mogen horen.
(kmoest even Googlen om het nieuws te vinden..) Wat erg.. wie wil zoiets nou stelen..! De stille getuigen van zo’n reusachtig grote massamoord..
Ja, die bijnamen, herinner ik me uit boeken in het huis van mijn oma: Hangesallie, en Lopezdezeein ..erg geestig bedacht. Het lijkt me ergens, ondanks de lading, ook een mooie herinnering aan je vader.?
Ik ben laatst nog een zelf door de voormalige DDR gereden. Dan wordt je vanzelf af en toe stil.
Ik was eens in een concentratiekamp in Tsjechie, als toerist.
En als je dan mensen ziet met korte broeken en zo, dan is de geschiedenis moeilijk te bevatten.
Toch hadden die mensen misschien wel troost aan het idee, dat het eens voorbij zou zijn …
@Terrebel: Dat is waar. Maar soms zou het ook heel erg prettig zijn voor slachtoffers om het wel te vergeten.
@Redstar: Ik kan het me indenken. Wat dat betreft zijn wij de Tweede Generatie van oorlogsgetroffenen.
@Jolie: Auschwitz en veel andere KZ Lagers zijn zo af en toe het mikpunt van zotte akties van hele zotte mensen. De “cartoens” over al die bijnamen van Adolf H werden gepubliceerd in de ondergrondse pers ( ik dacht in het parool)
Mijn her-inneringen aan m,n vader waren heel lang vertroebeld door wat men de Tweede Generatie problematiek noemt. Inmiddels ben ik daar wel overheen, mede door de daarvoor bestemde gereedschappen die Sinai in Amsterdam mij bood.
@Me: De DDR heeft wel heel lang onder totalitaire leiders geleden. In Duitsland op zich zijn mensen die voorheen door hun afkomst vervolgd werden behoorlijk veilig. Veiliger dan in Israel.
@Renesmurf. Zulke “kijkers”trof ik ook in Hooghalen aan. Bij de verbogen treinrails van Westerbork. Een hele groep vroeg me of ik van hen voor die rails een foto van ze wilde maken. Ik heb hartelijk geweigerd.
Die bijnamen herriner ik me ook nog wel ja. Ik vroeg me trouwens ook al af wat iemand met zo’n bord wil en waarom je dat zou willen stelen.
Wat ik telkens weer bijzonder vind is dat in mijn eigen familie iedereen bespaard is gebleven van deze vreselijke oorlog…. Ook al ben ik Nederlandse, ook al waren de families tegen Hitler natuurlijk, hebben ze zeker mensen geholpen, de locaties hebben ervoor gezorgd dat ze slechts de hongerwinter slecht door gekomen zijn, er zelfs voor gezorgd dat mijn opa en oma bij elkaar gekomen zijn…
Twee boerengezinnen, de ene in Noord Holland, tussen Amsterdam en Haarlem in, ja ze zijn geweest op het erf, maar de boerderij was te klein, de jongens te jong, het gezin, mijn overgrootvader te belangrijk op het stoomgemaal, ze werden gespaard. Ze verbouwden tot het einde zelf op eigen erf en alles wat ik weet is dat er wel degelijk tulpenbollen zijn gegeten in de hongerwinter, maar meer dan dat… je sprak er niet over eigenlijk…. en ja ze hebben mensen geholpen onderweg, maar ook hier, bescheidenheid. Het gezin van mijn opa in Friesland, de jongens die wel oud genoeg waren, mijn overgrootmoeder was al twee keer weduwe en de jongens of nog te jong om mee te nemen en de ouderen konden op eigen erf telkens onderduiken, ook hier, gezinnen geholpen, maar om door te stromen heb ik begrepen, tot de hongerwinter, die mijn overgrootmoeder naar de grote stad dreef, juist… amsterdam… Ook gespaard gebleven dus.
Mijn vaders kant… ja Birma, Rangoon… engelse gedeelte… pas in 56 of zoiets of 58 kwamen zijn naar Nederland… En ik heb alles moeten leren van school en thuis kreeg ik verhalen van slechts een paar minuten… ze waren er gewoon goed doorgekomen… andere tijden…
En weet je? Dat voelt raar… heel raar om dit te vertellen als het mij gevraagd word nu door mijn kind… mam, hoe zat het in onze familie in die oorlog… Je snapt, dat mijn Indische kant ook het Jappenkamp dus bespaard is gebleven.
Dit is te erg gewoon, zoiets jatten, je snapt het niet, en ik zorg ervoor dat mijn kind het altijd zal weten, ook al is onze familie er goed doorgekomen, ik zie en kijk wel bij tijd en wijle films die erover gaan…
XXX
In de vijfde klas van de Lagere School had ik een meester die een boek schreef en dat voorlas over Indie en WOII. Natuurlijk heel goed dat hij dat deed, maar dit was meer een echo-document waarvan ik vind dat je dit niet zomaar voor een klas kinderen kunt voorlezen, oorlogstrauma,s horen niet als lesstof in hetb Lager Onderwijs gebruikt te worden. Dat hij dat deed begrijp ik wel.
Inmiddels weer gevonden.
Dieven opgepakt en de cel in.
65 jaar na de bevrijding van het kamp zal het oorspronkelijke “ding” weer op z’n plek hangen.
Maar ik zal het nooit zien.
Ik zal er nooit naar toe gaan.
Ik zal geen enkel kamp bekijken.
Ik kan het verdriet niet aan.
Maar… ik stuur wel LICHT naar die donkere plekken…
שלום
Marlou